قرآن، جامعه، تاریخ، فرهنگ

دست‌کم از دو جهت مطالعات اجتماعی‌فرهنگی قرآن یا «قرآن‌پژوهی فرهنگی‌اجتماعی» حائز اهمیت است: یکی فهم پاسخ مدرن برای پرسش‌های سنتی، و دیگری فهم پاسخ سنتی برای پرسش‌های مدرن. به عبارت دیگر: یکی مراجعه به متن مقدس قرآن، برای خوانش پاسخ متنی‌سنتی از نوع الاهیات قرآنی برای پرسش‌های اجتماعی‌فرهنگی مدرن، آن‌گونه که در علوم اجتماعی مدرن طرح بحث شده‌اند؛ و دیگری مراجعه به متن مقدس قرآن، برای خوانش پاسخ خاستگاه متنی‌سنتی از نوع الاهیات فرهنگی‌اجتماعی قرآنی به پرسش‌های سنتی، آن‌گونه که در دانش‌های دینی و معارف اسلامی و شیعی طرح بحث شده‌اند. در کتاب حاضر، که مؤلف امیدوار است گامی مبنایی برای توسعه و تقویت سنت و جریان قرآن‌پژوهی فرهنگی‌اجتماعی باشد، چند مسئله‌مضمون اجتماعی‌فرهنگیِ مطرح در علوم اجتماعی مدرن بررسی شده‌اند که عبارتند از: 

• ماهیت امر اجتماعی‌فرهنگی در ذهن‌زبان قرآن؛

• پروبلماتیک مطالعات قرآنی سنتی و مدرن؛

• زمانمندی دینی‌تاریخی‌اجتماعی در قرآن؛

• منطق گفت‌وگویی قرآن؛

• ماهیت دین در قرآن؛

• گفتمان پیش‌رفت از منظر قرآن؛

• قرآن در صحنۀ زندگی اجتماعی: دریافت‌های متعارف مردم عادی از قرآن.