ایران: از مباحثۀ دینی تا انقلاب

با گذشت چند دهۀ پر فراز و نشیب از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، همچنان می‌توان دربارۀ چرایی وقوع این رویداد بزرگ سخن گفت. برخی از اندیشمندان بر وجوه سیاسی و دیگران بر جنبۀ اقتصادی و اجتماعی تمرکز داشته‌اند؛ این کتاب اما، ابعاد فرهنگی ـ دینی انقلاب اسلامی را می‌کاود.

مایکل فیشر در جان هاپکینز، شیکاگو و مدرسۀ اقتصاد لندن، انسان‌شناسی و فلسفه خوانده، و در ام‌آی‌تی و هاروارد تدریس کرده و می‌کند. او در قالب طرح مطالعاتی دانشگاه شیکاگو مدت‌ها ساکن ایران بوده، به هیئت‌های عزاداری در قم و یزد رفته، با طلبه‌ها و استادان‌شان گپ‌وگفت کرده، به‌ویژه به دفتر آیت‌الله شریعتمداری رفت‌وآمد داشته، دفاتر حساب‌وکتاب حرم حضرت معصومه و شاهچراغ را کاویده، برنامۀ درسی حوزه‌های علمیه و دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران را بررسی کرده؛ خلاصه در قامت یک انسان‌شناس کنجکاو کوشیده است تا دریابد انقلاب ایران چرا رخ داد و آیت‌الله خمینی چگونه توانست میلیون‌ها ایرانی را علیه حکومت خودکامۀ محمدرضا شاه بسیج کند. 

فیشر این تکاپو را با مفهوم «پارادایم کربلا» توضیح می‌دهد و بر پیوند میراث معنوی این واقعه، جامعۀ دینی و حوزه‌های علمیه تأکید می‌ورزد.